Samen onderwijs maken!

Ons onderwijs gaat er systematisch op achteruit blijkens onderzoeken. Hoe zou het onderwijs er evenwel uit kunnen zien indien we het zouden inrichten zoals we ideaaltypisch een beleid van levenslang leren zouden uitbouwen? Dat uitgangspunt steunt op het feit dat de actieve beroepsloopbaan dubbel zo lang is als de loopbaan op school en dat de overgrote meerderheid van de bevolking op beroepsactieve leeftijd (min. 95 op 100) op de arbeidsmarkt actief is, wil zijn of geweest is. Laat ons eens met de bril van levenslang leren en permanente vorming naar het onderwijs kijken.

Permanent leren is de hefboom voor de ontwikkeling van vaardigheden en competenties die nodig zijn om met veranderingen te kunnen omgaan en een duurzame loopbaan vorm te geven. Die hefboom is pas aantrekkelijk indien we ten volle de diversiteit van leren benutten. Permanente vorming is een combinatie van formeel, informeel en non-formeel leren m.a.w. een afwisseling tussen formele, klassikale opleiding, onbedoeld of natuurlijk leren en leren op de werkvloer. In permanente vorming worden ook diverse leervormen en -momenten gebruikt die we niet met het onderwijs of leren associëren maar toch onze competenties versterken zoals bootcamps, coaching, netwerking, teambuildings, brainstormen, loopbaangesprekken, etc… We gebruiken ook diverse kanalen om ons bij te scholen (klassikaal leren, afstandsonderwijs, blended learning, sociale media, ..) en valoriseren idealiter de leer-uitkomsten in het kader van loopbaanbeleid door de verworven competenties formeel te erkennen.

Hoe kunnen we die variëteit en aantrekkelijkheid van het levenslang leren vertalen naar het initieel onderwijs zodat jongeren leren omarmen en geen breuk ervaren tussen leren op school en leren tijdens de beroepsloopbaan? Dat kan m.i. door voluit te opteren voor ‘voltijds duaal leren’ en deze onderwijsvorm als prioritaire leerweg over de huidige beschotten tussen ASO, TSO en BSO heen in te richten. Voltijds duaal leren houdt in dat men voltijds leert maar op een duale manier namelijk een combinatie van kennisverwerving op school en ervaringsgericht leren in een organisatie (bedrijf, lokaal bestuur, ngo, bibliotheek, cultureel centrum, …). Hierbij wordt ook aandacht besteed aan het bijbrengen van en het belang doen voelen van de 21e eeuwse vaardigheden, de generieke vaardigheden van de toekomst die wendbaarheid en weerbaarheid garanderen. Het gaat o.m. over communicatie- en collaboratie skills, ondernemingszin, creativiteit, leergoesting, reflexief vermogen. Uiteraard moet de voltijdse duale leerweg eveneens een vervolg krijgen in het hoger en universitair onderwijs zodat er één consistente leerloopbaan is.

Vanzelfsprekend heeft voltijds duaal leren slechts kans op succes wanneer ook de maatschappelijke actoren ter zake verantwoordelijkheid opnemen : bedrijven, non profit organisaties, lokale besturen, verenigingen, .. De betrokken organisaties moeten zich bewust zijn van het feit dat ze in dit kader geen productie- maar leeromgevingen zijn waarbij de leerdoelstellingen primeren op de organisatie-doelstellingen. Ze moeten open dialogeren met de onderwijsinstellingen. Het gaat dus over samen onderwijs maken!

Wie denkt of doet mee?