Stilstand?

Onlangs maakten we met een interdisciplinaire denktank een aantal scenario’s over de toekomst van ons land vanuit de dwingende en dringende noodzaak om onze economie meer duurzaam en circulair in te richten. Het was een opvallende en weinig opbeurende vaststelling dat de huidige politiek-maatschappelijke realiteit niet vér afligt van het meest pessimistische scenario. Dit scenario gaat uit van de vaststelling dat we als land niet de kracht hebben om een echte doorbraak inzake circulair ondernemen en werken te realiseren maar blijven stilstaan.

Die stilstand is elke dag waarneembaar. Ons land kampt immers met een blijvende verkeerscongestie, te hoge uitstootnormen, veel en vaak verborgen vervuiling, nog steeds te lange productieketens, veel betonbodems, waterwinningsproblemen, stagnatie inzake onderwijsresultaten, een blijvend lage werkzaamheidsgraad, toenemend absenteïsme op de werkvloer, een hoog burn out- gehalte, etc…Bovendien verlamt de institutionele architectuur door zijn veellagigheid, corporatisme en een gebrek aan homogene bevoegdheden en aan globale nationale doelstellingen een snelle, consistente en coherente besluitvorming. De voorbereiding op de Klimaattop van Glasgow was ter zake een treffende illustratie.

Het zal u dan ook niet verbazen dat dit pessimistisch scenario getuigde van stilstand op belangrijke maatschappelijke domeinen zoals politiek, ecologie, mobiliteit, sociale vooruitgang, gelijke kansenbeleid, armoedebestrijding, … En zegt het spreekwoord niet dat stilstaan gelijk is aan achteruitgaan. Of zoals Eefje De Visser zingt : “ Maar dat is stilstand, waarom slaap je? Waarom, waarom jaag je niet? Want dat is drijfzand, waarom zink je? “. Van stilstand belanden we in drijfzand en zien we onze welvaart en ons welzijn langzaam wegzinken … Die stilstand is ook kenmerkend voor het politiek en sociaal beleid inzake arbeidsmarkt en werk. Zo is men nauwelijks of niet bezig met het structureel vergroten van het arbeidsaanbod, het bevorderen van het welzijn op het werk of het verankeren van de duurzaamheidsdoelstellingen in maatregelen en subsidiestromen.

Het optimistisch scenario van de denktank ziet evenwel ook heel wat positieve signalen in de huidige samenleving, meestal grass roots initiatieven of acties van frontrunners, die de stilstand kunnen doorbreken en de institutionele actoren kunnen doen bewegen. In het domein van arbeidsmarkt en HR gaat het over grote en kleine bedrijven die echt werk maken om de duurzaamheidsdoelstellingen te integreren in hun bedrijfsstrategie, HR managers die van hun organisatie een ‘huis van werkgeluk’ maken, CEO’s die inclusiviteit en diversiteit omarmen, maatwerkbedrijven die voluit opteren voor inclusieve technologieën, jongeren die méér dan de vorige generaties kiezen voor organisaties met een maatschappelijke impact, start ups die duurzame innovatie in de arbeidsorganisatie en het HR beleid beogen, lerende netwerken en nieuwe opleidingen op vlak van welzijn op het werk, lang leuk leren en digitale inclusie, lokale en territoriale initiatieven inzake sociale economie, arbeidszorg en duurzaam ondernemen, paritaire opleidingsfondsen die zich omvormen tot loopbaanfondsen, organisaties die vluchtelingen of andere kansengroepen ondersteunen, …

Laat dus duizenden bloemen bloeien en dan zullen ze vroeg of laat de vastgeroeste structuren begraven onder een kleurentapijt! Plant jij ook een bloemetje in jouw organisatie ?